DODATKI DO ŻYWNOŚCI – KONSERWANTY
Dodatki do żywności to: barwniki, konserwanty chemiczne, przeciwutleniacze, regulatory kwasowości, zagęstniki, emulgatory, substancje wzmacniające smak i zapach, substancje słodzące, a benzoesan sodu i inne pochodne kwasu benzoesowego, dwutlenek siarki i siarczany, azotany to tylko niektóre z dodatków chemicznych stosowanych w przemyśle spożywczym.

Głównym zadaniem konserwantów jest niszczenie drobnoustrojów, hamowanie wzrostu grzybów i przedłużanie przydatności produktów spożywczych. Dzięki nim produkty spożywcze mogą stać na sklepowych półkach długo… nie pleśnieją, nie kwaśnieją czyli nie psują się. Jednak, chociaż zostały dopuszczone do stosowania (z wyznaczeniem maksymalnego stężenia), to wcale nie oznacza, że są obojętne dla zdrowia i mogą być spożywane bez ograniczeń. Większość z tych dodatków nie została zbadana pod kątem długoterminowego oddziaływania na nasze zdrowie. Nie potrafimy także stwierdzić, jakie mają właściwości w połączeniu z innymi związkami – nie każda substancja jest szkodliwa od samego początku, ale może się nią stać w reakcji z inną tworząc zagrożenie dla zdrowia. Możemy tylko podejrzewać, że tzn. choroby cywilizacyjne w dużej mierze mogą być wynikiem spożywania tych substancji.

Dodatki chemiczne niestety nie ograniczają swego działania do samego produktu spożywczego w którym są zastosowane. Po spożyciu działają nadal – tym razem w naszych jelitach niszcząc bakterie flory jelitowej. Flory, która jest nam potrzebna do obrony przed innymi, groźnymi drobnoustrojami z zewnątrz. Niektóre bakterie flory jelitowej pomagają wchłonąć składniki odżywcze z pożywienia, inne produkują witaminy np.: B7 i K. Zatem spożywanie dużych ilości produktów wysokoprzetworzonych z zawartością środków chemicznych może zaburzyć równowagę i skład flory bakteryjnej. Do powszechnych niepożądanych działań wywołanych przez środki chemiczne należą również reakcje uczuleniowe od pokrzywki aż po wstrząs anafilaktyczny. Na szczęście tak nasilone objawy obserwowane są stosunkowo rzadko, częściej to: zaostrzona alergia, stany astmatyczne, możliwe są także bóle żołądka, zapalenia skóry, migreny, katar sienny, nadwrażliwość sensoryczna. Związki chemiczne w żywności mogą prowadzić także do wzrostu ilości substancji toksycznych w ludzkim organizmie.  Z powodu, że te dolegliwości dosyć szybko przemijają lub są bagatelizowane, nie są zwykle łączone z pożywieniem. Niestety wielu z nas nadal nie zwraca uwagi na etykiety a tym samym na to co je. Zgodnie z obowiązującym prawem producenci powinni na etykietach umieszczać nie tylko informacje o zawartości składników odżywczych, ale także o składzie i wykorzystanych konserwantach. Swoją drogą warto się z nimi zapoznać i ich unikać. Trzeba także pamiętać, że substancje dodatkowe stosowane w żywności nie są objęte jednolitym prawem. Niektóre z nich dopuszczone do stosowania w Polsce są zabronione w krajach UE, inne odwrotnie. Wynika to m.in. z tego, że podlegają one ciągłym badaniom mającym stwierdzić ich właściwości  i konsekwencje stosowania. Zatem kto wie, które z tych substancji zostaną w przyszłości zakazane i wycofane z użycia, choć dziś nieświadomi zagrożenia zajadamy się nimi…

Poniżej niektóre „E”, które zostały uznane za związki niebezpieczne i szkodliwe dla zdrowia.

Konserwanty – grupa E200
E 210 kwas benzoesowy i benzoesany (E211, E 212, E213) Działanie: reakcje alergiczne, wysypki, podrażnia śluzówkę żołądka i jelit, podejrzewany o działanie rakotwórcze, niebezpieczny dla osób uczulonych na aspirynę.
E 214 ester etylowy kwasu p-hydroksybenzoesowego  Działanie: reakcje alergiczne, podejrzewany o działanie odurzające i wywoływanie skurczów mięśni.
E 220 dwutlenek siarki i siarczany (E221, E222, E223, E224, E226, E227, E228) Działanie: powodują stratę witaminy B12, reakcje alergiczne, nudności, bóle głowy, zakłócają pracę jelit, podejrzewane o wywoływanie ataków astmy.
E 230 bifenyl, E 231 ortofenylofenol, E 232 ortofenylofenolan sodu Działanie: reakcje alergiczne, zakłócenie czynności skóry.
E 249 azotyn III potasu E 249 i E 250 azotyn III sodu Działanie: powstawanie nowotworów, astmy, zapalenie nerek, zawroty głowy, problemy behawioralne, szkodzą przy nadciśnieniu, E250 utrudnia transport tlenu przez krew.
E 251 azotan V sodu i E 252 azotan V potas Działanie: duszności, sinienie powłok skórnych, astmę, zapalenie nerek, zawroty głowy, problemy behawioralne, mogą przekształcić się w azotyny, niebezpieczne przy nadciśnieniu.

Edyta Grzech
Centrum Naturoterapii „ATYDE”
www.naturoterapia.atyde@tlen.pl


Barwniki – grupa E100
E 102 tartrazyna Działanie: u astmatyków może powodować  reakcje alergiczne, bezsenność, depresję, nadpobudliwość i dekoncentrację.  W połączeniu z benzoesanami jest podejrzewany o wywoływanie ADHD u dzieci.
E 104 żółcień chinolinowa Działanie: powoduje wysypkę, zaczerwienienie, nadpobudliwość u dzieci, podejrzewany o wywoływanie nowotworów wątroby. Niebezpieczny dla astmatyków i osób uczulonych na aspirynę.
E 110 żółć pomarańczowa Działanie: powoduje nasilenie objawów astmy, podejrzewany o wywoływanie nowotworów wątroby i nadpobudliwości u dzieci.
E 122 azorubina Działanie: niebezpieczny dla astmatyków, może powodować nadpobudliwość.
E 123 amarant Działanie: niebezpieczny dla astmatyków, ma działanie mutogenne, podejrzewany o działanie rakotwórcze
E 124 czerwień koszenilowa Działanie: niebezpieczny dla astmatyków, może powodować nadpobudliwość u dzieci.
E 127 erytrozyna Działanie: dekoncentracja, trudności w nauce, niebezpieczny dla osób z chorą tarczycą.
E 131 błękit patentowy Działanie: niebezpieczny dla alergików, powoduje uwalnianie histaminy.
E 132 indygotyn  Działanie: reakcje alergiczne, nadpobudliwość, podejrzewany o działanie rakotwórcze.
E 142 zieleń Działanie: reakcje alergiczne, astmatyczne
E 150a – E150d karmel Działanie: problemy żołądkowo-jelitowe, może prowadzić do nadpobudliwości.
E 151 czerń brylantowa Działanie: niebezpieczny dla osób nadwrażliwych na salicylany, może być przekształcony w jelicie do szkodliwych związków.
E 173 aluminium Działanie: może powodować chorobę Alzheimera, choroby nerek i płuc, toksyczny dla układu krwionośnego, rozrodczego i nerwowego.
E 180 litorlubina Działanie: reakcje alergiczne, nadpobudliwość, bezsenność, pokrzywka, katar sienny, problemy żołątkowo-jelitowe.

Przeciwutleniacze – grupa E300
E 310 galusan propyl, E 311 galusan oktylu, E 312 galusan dodecylu Działanie: reakacje alergiczne, wysypka.
E 320 BHA, E 321 BH Działanie: zwiększają poziom cholesterolu we krwi.
E 335 winiany sodu, E 336 winiany potasu  Działanie: mogą działać przeczyszczająco.

Emulgatory  – grupa 400
E 400 kwas alginowy Działanie: obniżenie poziomu składników mineralnych w organizmie, niebezpieczny dla kobiet w ciąży.
E 407 karagen Działanie: owrzodzenia układu pokarmowego, zmniejszenie wchłaniania składników mineralnych (np. potasu), działa przeczyszczająco. Nie powinien być spożywany przez dzieci.
E 450 difosforany Działanie: może zmiejszać przyswajalność żelaza, magnezu i wapnia, pogłębia osteoporozę, pogarsza metabolizm.
E461 Metyloceluloza Działanie: może wywołać problemy jelitowe, zaparcia, biegunkę.

Wzmacniacze smaku – grupa 600
E621 glutaminian sodu MSG  Działanie: może nasilać problemy astmatyczne, powodować bóle głowy, przyspieszone bicie serca, pogorszenie wzroku, nudności, bezsenność, osłabienie, otyłość.
E622 glutaminian potasu  Działanie: bóle głowy, przyspieszone bicie serca, pogorszenie wzroku, nudności, bezsenność, osłabienie, otyłość.
E631 inozydian sodu Działanie: niewskazany dla osób z kamicą nerkową.

Preparaty zastępujące cukier
E 951 aspartam  Działanie: może powodować białaczkę, choroby układu nerwowego, raka płuc, raka piersi. Niewskazany dla osób w wrażliwym przewodem pokarmowym.
E 954 sacharyna  Działanie: może powodować nowotwory pęcherza.